ZAKAATUL FITRIGA IYO AXKAANTEEDA
Sakaatul Fidrigu Waa Cibaado ilaahay loogu dhawaanayo waxayna la xidhidhaa Soonka.
Soonka oo Ajarkiisa ilaahay yiri “Soonka anigaa iska leh anigaana ka abaal
marinaya Adoomaha dartey u soomey”. Zakaatul fidriga bixinteeda waxaa la inaga
rabaa inaan u bixino sidii uu u bixin jirey Rasuulkeena SCW, iyo Saaxaabadiisii,
waxaana la inaga rabaa inaan barano cibaadadan xukumkeeda.
Waa Maxay Zakatul Fidri?
Waa Sadaqad la bixiyo Marka la afuro Bisha ramadaan, waxaana Fidiro loogu magacaabey
Afurid ayaa sabab u ah.
Ma waajib Baa Fadiradu?
Haa waa waajib. (Qofkii Awooda) ee Muslim ah.
Maxaa u daliil ah?
Waxaa u daliil ah, xadiiskii rasuulka SCW ee uu wariyey Cabdullahi Ibnu Cumar A.K.R.
Kuna Sugan Muslim "Waxaa la faral yeeley Sakaatul fidriga Bisha ramadaan"
Sanadkee la faral yeeley Zakaatul Fidriga?
Waxaa la faral yeeley Sanadkii labaaad ee Hijriga Markii ramadaanta la faral yeeley.
Ujeedada loo faral Yeeley Waa maxay Sakaatul Fidriga?
Laba Arimood ayaa loo Faral Yeeley Zakaatul fidriga oo kala ah:
1- In Qofka ay ka nadiifiso Hadaladii laqwiga ahaa ee uu yiri xaligii uu soomanaa iyo
Rafath ka oo ah Ninka oo u baahda Xaaskiisa isagoo sooman.
2- Iyo In Masaakiinta maalintaas cunto la siiyo, u kaalmo ah.
Waxaana u daliila, xadiiska Cabdullahi Ibnu cabaas A.K.R. " Nabigu Waxa u faral
yeeley Sakaatul Fidriga si ay uga maydho Qofka Hadaladii laqwiga iyo fuxshi ka dhacay
iyo weliba rafathka (Rafathka waa Ninku wuxuu hawaynaydiisa uga baahdo) Iyo in Masaakiinta
Cunto la siiyo, Waxaa Wariyey Ibnu Mulqin Badarul Muniir. Darajada Xadiskuna waa
Saxiix.
Qofkee bay Waajib ku tahay?
Waxay waa jib ku noqonaysaa Qof kasta oo Muslim ah, waxaana u daliil ah Xadiiska
rasuulka SCW " ee uu wariyey Cabdullahi Ibnu Cumar A.K.R. kuna sugan kutubka Bukhariga
Rasuulku SCW " Qofkasta oo muslim ah, xor iyo mid adoon ahba, Lab iyo dhadig midba,
saqiir ama kabiir ah waxaa ku waajib ah Zakaatul Fidri, Waxaana laga rabaa Hal madaal
oo u dhigma (Laba iyo bar kiilo graam) timar ah ama heed (Shaciir) ah.
Sidoo kale Abuu Saciid Al-Khudri A.K.R. Wuxuu yiri: Waagii Nabiga SCW Waxaan u bixin
jirnay (Sakaatul Fidar ahaan) Madaal badar ah, ama madaal timir ah, ama madaal heed
ah ama madaal sabiib ah (Laysku raac).
Sakada lacag ma lagu bixin karaa?
Sida Xadiiska ku cad Rasuulku waxa uu Amrey Dadka inay bixiyaan Zakaatul Fidriga
Timir iyo Shaciir ( shaciir-Sareenka) Maadaama Wakhtigii Rasuulka SCW Ay jirtey
Lacagtu Dadkuna ay wakhtigaas uga baahi badnaayeen wakhtigan lacagta, Rasulku waxa
uu amrey in la bixiyo Timir iyo Shaciir, Qof kasta waxaa laga rabaa inuu rasuulka
SCW ku daydo sidii uu amreyna uu sameeyo, Zakaatul fidrigana kuna bixiyo cuntada
Magaalada uu joogo laga cuno ee ay dadku u badanyihiin.
Zakaatul Fidriga Ma la dhoofin karaa oo Wadan kale ma loo diri karaa?
Masaladan Culimada way ka hadleen Qaar way diideen in la dhoofiyo qaarna way ogolaadeen
iyaga oo fiirinaya baahida markaas ka jirta meesha loo dhoofinayo laakiin
Sida ku cad Xadiiskii Macaad Binu Jabal Markii Nabigu SCW uu u direy Yaman, waxa
uu kula sii dar daarmey Hadaladan" Waxaad u tagaysaa Qolo ahlu kitaab ah, Waxa
ugu horeeya ee aad ugu yeedho ha noqdo ilaahay inay caabdudaan kaligiis, hadii ay
gartaan ilaahay, u sheeg in ilaahay ku faral yeeley Shan salaadood habeenkii iyo
maalintii, Hadii ay sameeyaan, u sheeg in ilaaahay ku faral yeeley zako xoolahooda,
Zakadaas oo loo celinayo Dadka Fuqaradooda ah,ilaa aakhiril hadiith.
Hadaba sida Hadiithka ku cad Nabigu SCW Ma uusan odhan Sakada ka soo qaad oo ka
soo uruuri ee waxa uu yiri Sakada Waxaaa laga qaadaya kuwooda Xoolaha leh waxaana
loo Celinayaa kuwooda Fuqarada ah, hadaba waxaa u awlaysan Sakada markaad bixinayso
Wadanka aad ku nooshahay inaad Siiso Fuqaradiisa, Laakiin hadii ay jiraan Wadan
uga baahi badan wadanka aad markaa joogto waa loo gudbinayaa Sadaqadii sida ay culimada
qaar fatwoodeen.
Zakada Goormaa Labixinayaa?
Zakada wakhtiga la bixinayo waa maalinta
ugu danbaysa marka qoraxdu dhacdo Bisha ramadaan ilaa Inta Salaadda Imaamku u baxayo,
waxaana banaan in Laga hormariyo maalin ilaa laba maalin, Imaamu Abuu Xaniifa isagu
waxaa laga soo wariyey inuu qabo inay banaantahay in Bisha hortaanteeda la bixiyo,
Imaamu maalik Imaamu daarul Hijra waxaa laga soo wariyey in uu qabo in aysan banaanayn
in la hormariyo zakada Sida aan Salaadaha wakhtigeeda looga hormarin karin.
Hadaba sida wanaagsan waxaa weeye in la bixiyo maalinta u danbaysa bisha ramadaan
Marka qoraxdu dhacdo ilaaa inta Imaamku Salaadda uga baxayo. Qofkii bixiya Inta
aan salaadda la tukan waxay u tahay Zakaatul Fidrigii Qofkii Bixiya marka Salaadda
la tukadana waxay u noqonaysaa Sadaqo ka mida Sadaqooyinka. Waxaana u daliila Xadiiska
Cabdullahi Ibnu Cabaas A.K.R. kuna Sugan Irwaaul Galiil uuna Xasanka ka dhigey Sheekhul
Albaani ( Rasuulku wuxuu yiri SCW Qofkii Guta (bixiya) Salaadda ka hor waa Zako
La aqbaley Qofkiise Guta (bixiya) Saladda kadib waa Sadaqo ka mida ah Sadaqooyinka).
Maxaa looga baahan yahay qofkii loo wakiishado in uu Qof kale Sakaatul Fidri
ka bixiyo?
Hadaba waxaa laga rabaa Qofka Loo soo wakiishey Zakaatul Fidriga in uu ilaaliyo
wakhtigeeda Hadii ay dhaafto wakhtiga loogu tala galey ee aan kor ku soo xusney
Zakaatul Fidri ma noqonayso. wakiilkaasuna wuxuu noqonayaa mid aan gudan waajibkii
wakiilnimo.
Hadii ay dhacdo Sakada in wadan kale loo gudbiyo oo dadkiisu uga baahi badan
yihiin Meesha aad joogto, Zakadii yaa la siinayaa?
Hadii ay sidaasi dhacdo waxaa Sakada la siinayaa Dadka Ugu liita ee Fuqarada iyo
Masaakiinta ah.
Maskiin iyo faqiir Ma isku mid baa?
A. Miskiin waa ninka wax haysta, laakiin waxa uu haysto aysan Baahidiisa wada daboolayn.
B. Faqiir waa Ninka aan waxba Haysan oo Caydha ah ee Fara maran.
Kee baa la hormarinayaa Faqiir ka iyo Miskiinka Markaan?
Waxaa la hormarinayaa Sida ilaahay u kala hormariyey ( Sadaqada waxaa leh Fuqarada
iyo Masaakiinta) Marka hore Faqiirka Fara Maran, marka Xiga Maskiinka ayaa leh.
Hadii Sadaqo aan ururiyo Fuqaro gaadhaysa ilaa tobanna ay joogaan ka waran hadaan
Shan Faqiir ku maal galiyo Sadaqada aan hayo?
Maya ha samayn sidaas. Dadkaas Fuqarada ah ee 10 ka ah. Sida ay ukala jilic san
yihiin ugu qaybi wixii ilaahay kuugu dhiibey.
F.G. Wixii ilaahay iga fahansiiyey waa intaas, wixii aan Haleeley Ilaahay baa i
haleeshiiyey, wixii aan Khaldayna Naftayda iyo shaydaan ayeey ka ahaadeen Ilaahay
iyo rasuulkiisuna waa ka bari.
By: C/wahaab ( Tees )